Trwają prace nad projektem ustawy zmieniającej ustawę z dnia 15 września 2000r. Kodeks Spółek Handlowych (tj. z dnia 22 lutego 2019r., Dz.U. z 2019r. poz. 505).
W ramach poprzednich informacji prawnych opisywaliśmy podstawowe założenia nowelizacji, definicję grupy spółek oraz instytucję wiążącego polecenia. Wiążące polecenie to jednak nie jedyna instytucja mająca na celu zapewnienie spółce dominującej efektywnego zarządzania w ramach grupy spółek. Procedowana nowelizacja Kodeksu Spółek Handlowych przewiduje także  następujące uprawnienia spółki dominującej względem spółek zależnych należących do grupy spółek:

I. Informacja o spółkach zależnych. Spółka dominująca będzie mogła w każdym czasie przeglądać księgi i dokumenty spółki zależnej, a także żądać udzielenia informacji od spółki zależnej. Jednocześnie, wyłączone zostanie stosowanie przepisów kodeksowych ograniczających dostęp do informacji, w tym uprawniających zarząd spółki do nieudzielenia informacji wspólnikowi czy odmowę udzielenia mu dostępu do dokumentów i ksiąg np. w przypadku obawy o wyrządzenie spółce szkody, ujawnienie tajemnic przedsiębiorstwa spółki czy wykorzystania pozyskanych informacji w sposób sprzeczny z interesem spółki. W przypadku odmowy udzielenia informacji bądź dostępu spółka dominująca będzie mogła dochodzić swojego uprawnienia przed sądem – w formie złożenia wniosku o zobowiązanie zarządu spółki zależnej do udzielenia wyjaśnień lub udostępnienia dokumentów bądź ksiąg.

II. Stały nadzór rady nadzorczej. Rada nadzorcza spółki dominującej będzie sprawowała stały nadzór nad realizacją interesu grupy spółek przez spółki zależne. Rada nadzorcza spółki dominującej będzie mogła żądać od zarządu spółki zależnej przedstawienia dokumentów oraz udzielenia informacji w celu należytego wykonania prawa nadzoru. Co istotne, nadzór rady nadzorczej jest ograniczony celowo – do nadzoru nad realizacją interesu grupy spółek. Nadzór rady nadzorczej spółki dominującej nie wyklucza także możliwości ustanowienia niezależnego nadzoru rady nadzorczej działającej w ramach spółki zależnej. W przypadku braku rady nadzorczej w spółce dominującej – jej kompetencje będzie wykonywał zarząd lub rada dyrektorów.

III. Wykup udziałów/akcji ( squeeze-out). W przypadku, gdy spółka dominująca reprezentuje co najmniej 90% kapitału zakładowego spółki zależnej – spółka dominująca będzie mogła żądać wykupienia udziałów albo akcji należących do wspólnika albo akcjonariusza spółki zależnej. Wykup będzie dokonywany po cenie ustalonej przez wybranego przez wspólników lub akcjonariuszy biegłego lub po cenie notowanej na rynku regulowanym (dla spółek których akcje są notowane).

Jednocześnie, projekt nowelizacji przewiduje także instytucje prawne mające na celu ochronę wspólników (akcjonariuszy) mniejszościowych spółki zależnej należącej do grupy spółek – obowiązek spółki zależnej do sporządzenia sprawozdania o jej powiązaniach ze spółką dominującą, żądanie zbadania przez osobę uprawnioną rachunkowości oraz działalności grupy spółek, a także prawo do przymusowego odkupu udziałów albo akcji należących do wspólników (akcjonariuszy) mniejszościowych spółki zależnej (tzw. sell-out).

Radca Prawny Karol Spaliński